Kolonoskopia – wskazania, przygotowanie, przebieg
Kolonoskopia to badanie endoskopowe umożliwiające ocenę części jelita grubego (okrężnicy). Badanie wykonuje się długim, giętkim aparatem (wziernikiem), który nosi nazwę kolonoskopu. Jest przeprowadzana zarówno w celach diagnostycznych (rozpoznania chorób), jak i terapeutycznych (leczniczych). To również badanie przesiewowe w kierunku raka jelita grubego.
Spis treści:
- Kolonoskopia co to za badanie
- Kolonoskopia a rak jelita grubego
- Wskazania
- Przeciwwskazania
- Przygotowanie
- Przebieg badania
- Powikłania
- Kolonoskopia Warszawa
Kolonoskopia co to za badanie
Kolonoskopię stosuje się w celu wykrycia zmian lub nieprawidłowości w okrężnicy, będącej częścią jelita grubego. Kolonoskopia polega na wprowadzeniu przez odbyt kolonoskopu. Urządzenie wyposażone jest w maleńką kamerę, która wysyła obraz do zewnętrznego monitora. Dzięki temu lekarz może obejrzeć i ocenić wnętrze okrężnicy. W razie potrzeby podczas kolonoskopii usuwa się polipy czy inne rodzaje nieprawidłowej tkanki lub wykonuje biopsję.
Kolonoskopia a rak jelita grubego
Kolonoskopia uważana jest za najlepsze badanie przesiewowe w kierunku raka jelita grubego. Kolonoskopia ma nie tylko najwyższą skuteczność diagnostyczną, lecz także pozwala na usunięcie polipów gruczolakowych, będących zmianami przedrakowymi.
Należy pamiętać o wykonywaniu kolonoskopii w ramach badań przesiewowych.
Osobom bez czynników ryzyka kolonoskopia zalecana jest od 50. roku życia. |
Wskazania do kolonoskopii
Kolonoskopia jest badaniem diagnostycznym w podejrzeniu:
- raka jelita grubego;
- choroby Leśniowskiego-Crohna;
- niedokrwistości z niedoboru żelaza o niejasnej etiologii;
- aktywnych lub przebytych krwawień z dolnego odcinka przewodu pokarmowego (krew w stolcu, stolce smoliste);
- utajonych krwawieniach z przewodu pokarmowego;
- w przypadku zmiany rytmu wypróżnień (biegunka, zaparcia, stolce ołówkowate),
- jako weryfikacja wyników innych badań lub podejrzenie zmian w jelicie grubym (np. zwężenia, ubytku wypełnienia);
- w przypadku biegunki niewyjaśnionego pochodzenia;
- choroby jelita grubego (w celu określenia aktywności choroby i zasięgu zajęcia jelita);
- jako nadzór u chorych leczonych wcześniej z powodu raka lub polipów jelita grubego.
Ponadto kolonoskopia może być zlecana w celach terapeutycznych, takich jak:
- usunięcie polipów jelita grubego;
- tamowanie krwawień;
- poszerzanie zwężeń nienowotworowych;
- udrażnianie zwężeń nowotworowych;
- usuwanie ciał obcych;
- dekompresja jelita;
- znakowanie zmian przeznaczonych do leczenia chirurgicznego.
Kolonoskopia - przeciwwskazania
Kolonoskopia jest bezwzględnie przeciwwskazana u osób z zapaleniem otrzewnej, perforacją jelita, ostrym zapaleniem uchyłków jelita grubego czy piorunującym zapaleniem okrężnicy.
Przeciwwskazaniem względnym do wykonania kolonoskopii jest ciąża duży tętniak aorty brzusznej. Kolonoskopii nie wykonuje się także, krótko po operacji w obrębie jamy brzusznej. Przed badaniem należy zgłosić lekarzowi wykonującemu badanie informacje dotyczące stanu zdrowia.
Przygotowanie do kolonoskopii
Przygotowanie do kolonoskopii należy rozpocząć od poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych na stałe lekach czy suplementach diety, bo przed badaniem może być wymagana zmiana dawki lub tymczasowe odstawienie niektórych preparatów.
Podstawowym czynnikiem wpływającym na jakość kolonoskopii jest odpowiednie oczyszczenie jelita ‒ przejściu na dietę płynną, a następnie przyjęciu środka przeczyszczającego zgodnie z zaleceniami w ulotce dla pacjenta. W tym celu:
- 3 dni przed kolonoskopią należy zrezygnować z pieczywa z ziarnami, owoców pestkowych (np. winogrona, pomidory, kiwi, truskawki), nasion siemienia lnianego, maku, sezamu;
- w dniu poprzedzającym kolonoskopię śniadanie powinno być lekkostrawne, najlepiej przejść na dietę płynną, ok. godz. 13.00‒15.00 można zjeść zupę typu krem lub przecedzony bulion, kisiel, galaretkę; od godz. 15.00 nie należy spożywać już żadnych posiłków; można pić klarowne płyny, czyli wodę, herbatę, sok i ssać landrynki;
- w dniu badania nie należy spożywać żadnych posiłków, można pić dowolną ilość klarownych napojów, np. woda, herbata do 2 godz. przed wyznaczoną godziną badania;
- w dniu poprzedzającym badanie i w dniu badania należy przyjąć zalecony przez lekarza preparat przeczyszczający; schemat postępowania, a także objętość i częstotliwość przyjmowania roztworu leku przeczyszczającego zależą od tego, jaki preparat zaleci lekarz; najczęściej
- stosowane są trzy preparaty: Fortrans, Citafleet i Eziclen.
W czasie przygotowywania do kolonoskopii pojawią się liczne wypróżnienia (biegunka), pod koniec samą treścią płynną (wodą).
Kolonoskopia przebieg badania
Kolonoskopię można wykonać bez znieczulenia lub w znieczuleniu ogólnym. Decyzję o znieczuleniu podejmuje pacjent wspólnie z lekarzem. Po podaniu dożylnie środka usypiającego pacjent zasypia na około kilkanaście minut i budzi się po zakończeniu badania. Jest to płytkie znieczulenie, nie wymaga założenia rurki dotchawiczej. Ta dożylna sedacja jest bezpieczna, znosi ból i niepokój chorego.
W trakcie kolonoskopii pacjent najczęściej leży na lewym boku z nogami zgiętymi w kolanach i przysuniętymi do brzucha. By wykonać badanie, lekarz delikatnie wprowadza kolonoskop przez odbyt.
Kanał w kolonoskopie pozwala specjaliście pompować do okrężnicy powietrze lub dwutlenek węgla, co zapewnia lepszy widok na wyściółkę jelita. Podczas przesuwania kolonoskopu lub wprowadzania powietrza pacjent może odczuwać dyskomfort czy ból.
Badanie trwa zwykle od kilkunastu do kilkudziesięciu minut.
Powikłania po kolonoskopii
W rzadkich przypadkach kolonoskopia może być przyczyną powikłań, takich jak przebicie przewodu pokarmowego lub krwawienie. Po badaniu pacjent może odczuwać wzdęcia i skurcze jelit powodowane przez powietrze wprowadzone do jelita podczas badania. Uczucie to jest przemijające.
Po zakończeniu badania zalecany jest powrót do codziennej diety. W przypadku, gdy badanie wykonywane jest w znieczuleniu ogólnym dietę lekkostrawną można zastosować dopiero od momentu wskazanego przez anestezjologa.
Należy pamiętać, że jeśli badanie jest wykonywane w znieczuleniu, należy poprosić osobę towarzyszącą o odebranie ze szpitala po około 2 godzinach od momentu zgłoszenia się na badanie.
Należy zrezygnować z prowadzenia samochodu lub obsługi innych urządzeń w ruchu przez minimum 12 godzin po znieczuleniu ogólnym.
Kolonoskopia Warszawa
Kolonoskopia w Warszawie wykonywana jest w Centrum Medycznym Damiana.
Centrum Medyczne Damiana
ul. Wałbrzyska 46 Warszawa
Zgodnie z obowiązującymi przepisami do wykonania badań endoskopowych (m.in. kolonoskopii) wymagane jest skierowanie od lekarza.
Lekarz kierujący na badanie powinien potwierdzić przyjmowane przez pacjenta leki, w przypadku braku takiej informacji pacjent może przynieść przyjmowane przez siebie leki na badanie.
Jeśli badanie wykaże istotnie polipów, będzie możliwe usunięcie ich oraz pobranie wycinków do badania histopatologicznego.
Dowiedz się więcej:
"Gastroskopia - kiedy wykonać i jak się do niej przygotować"
Prezentowane informacje o charakterze medycznym powinny być traktowane jako ogólne wytyczne i nie zastępują one indywidualnej oceny lekarza w kwestii postępowania medycznego wobec każdego pacjenta. Lekarz, po dokładnym zbadaniu stanu pacjenta, ustala zakres i częstotliwość badań diagnostycznych oraz/lub procedur terapeutycznych, uwzględniając konkretne wskazania medyczne. Wszelkie decyzje medyczne są podejmowane w pełnym porozumieniu z pacjentem.