|
Jakie badania wchodzą w skład pakietu badań kierowanych do osób
po przechorowaniu COVID-19?
Morfologia krwi obwodowej
5-Diff
Morfologia krwi jest podstawowym badaniem diagnostycznym, które
polega na ocenie szerokiej gamy parametrów krwi żylnej. Podczas
tego badania oceniane są liczebności poszczególnych grup komórek
obecnych we krwi - zarówno krwinek czerwonych (erytrocytów), jak i
krwinek białych (z podziałem na ich poszczególne populacje), liczba
płytek krwi, stężenie hemoglobiny, hematokryt i wskaźniki
czerwonokrwinkowe. Dzięki temu badaniu możliwa jest ocena stanu
ogólnego pacjenta, wykrycie trwającej infekcji lub wielu innych
chorób.
ALT - aminotransferaza
alaninowa , AST - aminotransferaza asparaginianowa i GTP –
gamma-glutamylotranspeptydaza
Wymienione powyżej parametry to poszczególne enzymy produkowane
przez wątrobę. Pomiar ich aktywności służy do oceny stanu
funkcjonowania tego narządu oraz wykrycia ewentualnych
nieprawidłowości w obrębie wątroby. Podwyższenie wartości tych
enzymów może wskazywać na uszkodzenia- tymczasowe lub długotrwałe.
Niektóre badania medyczne sugerują związek pomiędzy ciężką postacią
COVID-19 a pogorszeniem się stanu zdrowia wątroby. Na wyniki badań
tych wskaźników zawsze należy jednak patrzeć całościowo, pamiętając
o wpływie innych czynników na pracę wątroby, takich jak np.
stosowanie określonych grup leków, przewlekłe spożywanie alkoholu,
zapalenia wątroby i inne. Nieprawidłowe wyniki AST, ALT lub GTP
wymagają konsultacji lekarskiej w celu wyjaśnienia ich
przyczyn.LDH (dehydrogenaza
mleczanowa)
Dehydrogenaza mleczanowa (w skrócie LDH) to rodzaj enzymu, który
obecny jest niemal w każdej komórce ludzkiego organizmu. Wysokie
stężenia LDH występują w tkankach, które posiadają szczególnie
nasilony metabolizm, związany z dużym zapotrzebowaniem
energetycznym np. wątroba, serce, mózg. W przypadku uszkodzenia
tkanek i narządów dochodzi do znacznego wzrostu poziomów LDH we
krwi.Glukoza na
czczo
Badanie glukozy na czczo polega na pomiarze stężenia tego cukru we
krwi pacjenta przed pierwszym posiłkiem. Glukoza jest podstawowym
związkiem energetycznym w ludzkim organizmie, który zapewnia
prawidłowe funkcjonowanie praktycznie każdej komórki. W
prawidłowych warunkach stężenie glukozy na czczo nie powinno
przekraczać 99 mg/dl. W sytuacji gdy wartości te są większe należy
rozpocząć szerszą diagnostykę w kierunku cukrzycy, czyli choroby
metabolicznej związanej z nieprawidłowym funkcjonowaniem trzustki.
Istnieje związek między cięższym przebiegiem COVID-19, a
współwystępującą cukrzycą.Dodatkowo ciężki stan zapalny związany z
COVID-19 może uaktywnić u danej osoby istniejące wcześniej
predyspozycje związane z rozwojem zaburzeń gospodarki
węglowodanowej. Dokładny mechanizm tego zjawiska oraz jego skala
nie są dobrze poznane, jednak zawsze warto profilaktycznie
kontrolować poziomy glukozy we krwi. Nieleczona cukrzyca może
prowadzić do wystąpienia bardzo poważnych komplikacji zdrowotnych,
takich jak np. nefropatia lub retinopatia cukrzycowa, dlatego
niezwykle istotne jest wczesne zdiagnozowanie choroby oraz jak
najszybsze wdrożenie leczenia.Kreatynina
Kreatynina to białko, które w znaczącej większości powstaje w
mięśniach szkieletowych. Z tego powodu jej stężenia we krwi
utrzymują się na dość stałym poziomie, który bezpośrednio zależny
jest od masy mięśniowej danego pacjenta. Kreatynina wydalana jest
głównie z moczem, dlatego ocena jej poziomów w surowicy krwi jest
dość prostym i skutecznym wskaźnikiem mającym na celu ocenę funkcji
filtracyjnej nerek. W przypadku nieprawidłowej pracy nerek,
kreatynina będzie filtrowana w niedostateczny sposób, a jej poziomy
we krwi będą rosły.W przebiegu COVID-19 może dochodzić do uszkodzeń
nerek o różnym stopniu nasilenia. Bardzo często uszkodzenia te nie
są widoczne, jednak długoterminowo mogą prowadzić do wielu zaburzeń
związanych z funkcją wydalniczą nerek, dzięki której regulowane są
stężenia wielu związków obecnych we krwi. Ponadto, niezależnie od
infekcji koronawirusem SARS-CoV-2 badanie poziomów kreatyniny we
krwi zalecane jest pacjentom dorosłym ok. raz do roku, w celach
profilaktycznych chorób nerek, jako że bardzo wiele z nich potrafi
rozwijać się przez lata bez manifestacji klinicznej
objawów.D-dimer
D-dimery są to produkty degradacji czyli rozpadu fibryny, które
powstają podczas procesów krzepnięcia krwi. Badanie D-dimerów jest
przydatne w diagnostyce zakrzepicy żył głębokich i w zatorowości
płucnej czyli gdy zachodzi podejrzenie zaburzeń procesów
krzepnięcia krwi. Jest to niestety względnie częste powikłanie (w
stosunku do ogólnej, niewielkiej liczby wszystkich powikłań)
choroby COVID-19, które może mieć dramatyczne skutki dla zdrowia i
życia pacjenta. Zwiększona krzepliwość krwi, o której świadczy
podwyższony poziom D-dimerów we krwi może prowadzić do tworzenia
zakrzepów i w konsekwencji do udarów mózgu, zawału mięśnia
sercowego lub zatorowości płucnej. Tego rodzaju stany chorobowe
stanowią bezpośrednie zagrożenie dla życia pacjenta, dlatego w
przypadku wykrycia podwyższonych wartości D-dimerów należy jak
najszybciej skonsultować te wyniki z lekarzem w celu wyjaśnienia
przyczyn tego stanu oraz wdrożenia właściwego leczenia
przeciwzakrzepowego (w przypadkach, gdy lekarz uzna to za
konieczne).NT-proBNP
NT-proBNP jest hormonem, który głównie produkowany jest przez
komórki mięśnia sercowego. W prawidłowych warunkach odpowiada on za
kontrolowanie objętości i ciśnienia krwi w krwiobiegu. Wzrost
produkcji tego hormonu sygnalizuje jednak pewne patologie w obrębie
serca. Podwyższone wartości NT-proBNP świadczą o zwiększonej
intensywności pracy serca, co może wynikać z wielu różnych
czynników, jednak zazwyczaj jest związane z niewydolnością serca
lub chorobą niedokrwienną tego narządu. Koronawirus SARS-CoV-2 może
wywoływać zapalenie mięśnia sercowego, jak również poprzez układ
neurohormonalny powodować destabilizację układu krążenia, w
konsekwencji czego może dojść do zaburzeń rytmu serca, incydentów
wieńcowych i ciężkiej niewydolności serca. Zdarza to się rzadko,
jednak nie jest wykluczone, że u części pacjentów po COVID-19
dochodzi do rozwoju zaburzeń manifestujących się szybkim męczeniem
się, uczuciem duszności lub bólami w klatce piersiowej. Oznaczenie
poziomów NT-proBNP może okazać się bardzo przydatnym narzędziem
diagnostycznym w procesie różnicowania tych dolegliwości z innymi
jednostkami chorobowymi.Witamina D3 (25-OH)
Aktywna postać witaminy D3 (czyli cholekalcyferol) pełni liczne,
niezwykle ważne funkcje w organizmie. Witamina D odpowiada m.in. za
prawidłowe funkcjonowanie układu kostno-szkieletowego, zarządzanie
gospodarką wapniową oraz poprawne działanie układu odpornościowego.
Istnieje związek pomiędzy ciężkością przebiegu infekcji, a
niedoborami witaminy D3. Przeciwciała przeciw SARS-CoV-2 całkowite
ilościowo
Jest to test serologiczny ilościowego oznaczania przeciwciał
całkowitych przeciw SARS-CoV-2. Stosowany jest do oceny humoralnej
odpowiedzi immunologicznej na białko S wirusa SARS-CoV-2. Badanie
zaleca się pacjentom, którzy podejrzewają, że mieli kontakt z osobą
chorą lub przeszli COVID-19 w sposób bezobjawowy lub
skąpoobjawowy. |