Jakie badania wchodzą w skład pakietu testów kierowanych do osób po szczepieniu na COVID-19?

Morfologia krwi
Morfologia krwi obwodowej z rozmazem to najbardziej podstawowe badanie, dzięki któremu możliwa jest ocena ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Ten test diagnostyczny polega na oznaczeniu licznych parametrów krwi żylnej, które mogą świadczyć o nieprawidłowościach w funkcjonowaniu wielu układów. Badanie to jest szczególnie przydatne pod kątem oceny stanów zapalnych, infekcji oraz niedokrwistości, czyli anemii. Objawy wielu chorób mogą przypominać objawy choroby COVID-19 lub też tak zwanego „zespołu pocovidowego”, czyli utrzymujących się po zakończeniu infekcji dolegliwości związanych z COVID-19.

AST (aminotransferaza asparaginianowa), ALT (aminotransferaza alaninowa), GTP (gamma-glutamylotranspeptydaza)
AST, ALT oraz GTP to enzymy produkowane głównie przez komórki wątroby. Oznaczenie ich aktywności w krwi żylnej pacjenta umożliwia ocenę stanu funkcjonowania tego narządu. Za nieprawidłowy wynik uznaje się podwyższenie tych parametrów. Nie musi ono jednak zawsze wynikać z uszkodzenia tkanek wątroby (co może mieć miejsce w ciężkim przebiegu COVID-19). Wyniki tego badania zawsze należy skonsultować ze specjalistą, gdyż nieprawidłowe poziomy enzymów wątrobowych mogą także wynikać z m.in. przyjmowania określonych leków, spożywania alkoholu lub innego rodzaju schorzeń, niekoniecznie powiązanych z koronawirusem SARS-CoV-2.

Kreatynina
Kreatynina jest białkiem, które powstaje w wyniku przemian energetycznych zachodzących w mięśniach szkieletowych organizmu. Z tego powodu jej stężenie we krwi utrzymuje się na dość niezmiennym poziomie, który zależny jest przede wszystkim od masy mięśniowej danego pacjenta. Dodatkowo wydalana jest ona z organizmu prawie wyłącznie przez nerki. Dzięki tym cechom oznaczanie jej stężeń we krwi jest bardzo dobrym narzędziem wykorzystywanym do oceny pracy nerek. W przypadku uszkodzeń a co za tym idzie pogorszeniem się filtracji krwi w nerkach dochodzi do wzrostu stężenia kreatyniny we krwi. Choroby nerek bardzo często mają charakter przewlekły, rozwijają się powoli, bez uwidaczniania objawów. Z tego powodu należy regularnie badać ich funkcjonowanie, aby odpowiednio wcześnie wychwycić nawet niewielkie nieprawidłowości, wyjaśnić ich przyczyny i zapobiec dalszemu postępowi choroby.

Fibrynogen
Fibrynogen to jedno z białek, które biorą udział w procesach krzepnięcia krwi. Jest on produkowany w wątrobie, a jego stężenie może wzrastać podczas nasilonych stanów zapalnych. Jego podwyższone ponad normę poziomy mogą sugerować zwiększone ryzyko zakrzepów oraz powiązanych z nimi schorzeń i incydentów sercowo-naczyniowych, takich jak np. zakrzepica żył głębokich, zawał niedokrwienny mięśnia sercowego lub udar mózgu. Na nieprawidłowe, zbyt wysokie poziomy fibrynogenu mogą mieć wpływ liczne czynniki, jak chociażby palenie tytoniu, przyjmowanie substancji z grupy leków hormonalnych czy też stres lub otyłość. Ocena stężenia fibrynogenu jest szczególnie istotna u osób, u których występują dodatkowe czynniki ryzyka chorób krążenia, jako że jest to jeden z ważnych predyktorów do ich dalszego rozwoju. Dodatkowo powikłania zakrzepowe mogą występować w przebiegu COVID-19, gdzie stanowią one szczególne zagrożenie dla zdrowia i życia obciążonego dodatkowo pacjenta.

Glukoza na czczo
Pomiar glukozy na czczo używany jest do oceny stężenia cukru we krwi badanej osoby przed posiłkiem. To właśnie ten parametr jest głównym narzędziem diagnostycznym stosowanym podczas rozpoznawania cukrzycy. W przypadku nieprawidłowych wartości, które przekraczają dopuszczalne zakresy wartości referencyjnych należy wykonać pogłębioną diagnostykę w kierunku zaburzeń gospodarki węglowodanowej. Związek między COVID-19 a rozwojem cukrzycy nie do końca został jeszcze zbadany.

Witamina D3
Witamina D3 jest związkiem chemicznym, który zazwyczaj wymieniany jest w kontekście zdrowia układu kostno-szkieletowego oraz regulacji gospodarki wapniowej organizmu. Jej niedobory mogą wpływać na obniżoną skuteczność pracy układu immunologicznego, co przekłada się na większe ryzyko rozwoju infekcji oraz możliwy ich cięższy przebieg – w tym także COVID-19.

Przeciwciała przeciwko koronawirusowi SARS-CoV-2 ilościowo
Badanie przeciwciał skierowanych przeciwko koronawirusowi SARS-CoV-2 metodą ilościową jest testem serologicznym, który umożliwia oznaczenie stężeń specyficznych immunoglobulin, które powstają w wyniku rozwoju odpowiedzi odpornościowej po szczepieniu na COVID-19. Białka te (produkowane przez komórki odpornościowe) skierowane są przeciwko określonym białkom obecnym na otoczce koronawirusa. Dzięki temu, w przypadku kontaktu z patogenem mogą one skutecznie zneutralizować koronawirusa zanim dojdzie do rozwoju ciężkiej choroby. Ocena stężeń tych przeciwciał nie definiuje tego, czy pacjent uzyskał całkowitą, długotrwałą odporność na COVID-19 – nadal jest to przedmiotem intensywnych badań, jednak dodatni wynik tego testu świadczy o prawidłowym przyjęciu szczepionki przez organizm oraz skutecznym wytworzeniu specyficznych przeciwciał.