Tacrolimus (prograf)

Tacrolimus (prograf)

Znaczenie kliniczne

Substancja wytwarzaną przez grzyb Streptomyces tsukabaenzi, działającą immunomodulująco (głównie immunosupresyjnie) i przeciwzapalnie. Należy do grupy inhibitorów kalcyneuryny, podobnie jak cyklosporyna. Silny lek immunosupresyjny stosowany jest ogólnie w zapobieganiu odrzucenia przeszczepu lub w leczeniu ostrego odrzucenia przeszczepu oraz miejscowo w atopowym zapaleniu skóry. Takrolimus hamuje tworzenie się cytotoksycznych limfocytów, odpowiedzialnych za odrzucanie przeszczepu, hamuje proliferację komórek B zależną od wspomagających limfocytów T, a także tworzenie się limfokin oraz ekspresję receptora interleukiny-2. Takrolimus działa także hamująco na uwalnianie mediatorów zapalenia z komórek tucznych skóry, bazofili i eozynofili. W układzie krążenia takrolimus silnie wiąże się z erytrocytami, w efekcie stosunek stężenia w pełnej krwi do stężenia w osoczu wynosi 20:1. Lek wiąże się w ponad 98,8% z białkami, głównie albuminami i kwaśną glikoproteiną α-1. T1/2 wynosi 43 h w pełnej krwi. Lek jest metabolizowany w wątrobie, głównie przez CYP3A4, oraz w ścianie jelita. Zakres terapeutyczny nie został jasno zdefiniowany, lecz dąży się do uzyskania stężeń we krwi pełnej od 5 do 20 ng/ml po 12 godzinach od podania leku we wczesnym okresie po przeszczepie. Uzyskanie wyższych stężeń wiąże się ze zwiększoną częstością występowania działań niepożądanych: uszkodzenie nerek, zaburzenia układu nerwowego, spadki ciśnienia krwi, bezsenność oraz nudności.

Przygotowanie pacjenta

nie ma specjalnych wymagań

Materiał: Krew EDTA

Interferencje

niektóre leki, kwas moczowy – powyżej 20 mg/dl;bilirubina – powyżej 40 mg/dl;lipemia – stężenie triglicerydów powyżej 800 mg/dl;białko – powyżej 12 g/dl;hematokryt <25%, >55%