Nowy szczep koronawirusa - FLiRT. Co musimy o nim wiedzieć?

SARS-CoV-2 wciąż mutuje, co jest naturalnym procesem ewolucji wirusów. Wiosną 2024 roku na świecie zaczął rozprzestrzeniać się nowy subwariant - grupa szczepów koronawirusa, którą nazwano FLiRT a ich wspólną cechą jest ten sam zestaw mutacji. 

Szczepy FLiRT są subwariantami Omikronu i razem stanowią główne przyczyny zachorowań SARS-CoV-2 na świecie. Wyróżniają się wysoką zakaźnością, którą zyskały dzięki nowym mutacjom. Szczególną uwagę przyciągnął nowy wariant FLiRT o nazwie KP.2, który w Stanach Zjednoczonych odpowiada za 25% zachorowań COVID-19, a obecnie dotarł również do Polski.

Nowy wariant FLiRT - skąd pochodzi?

Skrót FLiRT pochodzi od dwóch mutacji, które zaszły w obrębie białek kolczystych w tej rodzinie subwariantów Omikronu. Białka znajdujące się na powierzchni wirusa umożliwiają mu wnikanie, osiedlanie i namnażanie się w organizmie, co w rezultacie wywołuje chorobę. Zbudowane są one z aminokwasów, które posiadają swój własny skrót literowy. Od nazwy dwóch aminokwasów białek, w których doszło do mutacji genetycznej, pochodzi nazwa „FL” i „RT”. Fenyloalanina (F) zmieniła się podczas mutacji w Leucynę (L), a Arginina (R) zmieniła się podczas mutacji na treoninę (T). 

Szczepem macierzystym, od którego wywodzą się warianty FLiRT jest podwariant Omikronu JN.1. Podczas tworzenia się nowych wariantów nadaje się im nazwę, stosując skróty KP bądź JN. Dotychczasowe warianty FLiRT nazwano m.in.:

• KP.1.1,
• JN.1.7,
• KP.2.

Po raz pierwszy warianty FLiRT zostały wykryte w próbkach ścieków na początku wiosny 2024 roku w Stanach Zjednoczonych. 

COVID-19 - wariant FLiRT w Polsce

Wariant FLiRT do Polski dotarł pod koniec lipca. Z uwagi na powrót do szkół oraz zwiększoną transmisję wariantu FLiRT.

Główny Inspektorat Sanitarny przewiduje prawdopodobny szczyt zachorowań na połowę października.

Sprawdź! Rośnie liczba zakażeń na COVID-19 w 2024 roku. Nowe szczepy koronawirusa, objawy, zalecenia

Jak szybko rozprzestrzenia się FLiRT?

Pod względem transmisyjności warianty FLiRT a w szczególności KP.2 wyróżniają się większą zdolnością do przenoszenia się w porównaniu do wcześniejszych podwariantów Omikrona. 

Dodatkowym czynnikiem, który wpłynął na szybkie przedostanie się i rozprzestrzenienie się wariantu FLiRT ze Stanów Zjednoczonych do Europy jest okres wakacyjny, który charakteryzuje się wzrostem podróży międzynarodowych.

Objawy zakażenia FLiRT

Objawy kliniczne, jakie wywołują warianty FLiRT są podobne do wcześniejszych szczepów Omikrona i pod względem przebiegu przypominają bardziej infekcję. Zwykle symptomy pojawiają się po 3.-4. dniach od momentu zakażenia i utrzymują się około tygodnia. Objawy najczęściej obejmują:

• ból gardła,
• kaszel,
• katar,
• bóle mięśni,
• osłabienie,
• duszności,
• biegunkę,
• nudności,
• gorączkę.

W porównaniu do innych wariantów wirusa SARS-CoV-2, FLiRT zwykle ma łagodniejszy przebieg i rzadziej powoduje utratę węchu i smaku. Mogą za to częściej występować dolegliwości ze strony układu pokarmowego takie jak wymioty, nudności, biegunka i związane z tym bóle brzucha.

Nowy wariant koronawirusa FLiRT - diagnostyka i leczenie

Aby potwierdzić, czy jesteśmy chorzy na COVID-19 należy wykonać szybki test antygenowy – wymaz pobierany jest z nosogardzieli, a wynik otrzymuje się już po 15-30 minutach. Można wykonać go w ciągu pierwszych 5.-7. dni od momentu wystąpienia pierwszych objawów zakażenia. 

Leczenie zakażenia wariantem FLiRT bez poważnych powikłań jest objawowe i obejmuje przyjmowanie leków przeciwgorączkowych oraz najczęściej odpoczynek i nawodnienie.

Powikłania po FLiRT

Powikłania po zakażeniu COVID-19 (tzw. zespół pocovidowy, long covid) wywołane przez wariant FLiRT mogą pojawić się zarówno u osób obciążonych chorobami przewlekłymi, o obniżonej odporności, jak i u osób zdrowych.  Dolegliwości obejmują bóle głowy, mięśni, stawów, przewlekłe zmęczenie czy uporczywy kaszel. Charakterystyczną dolegliwością jest również „mgła covidowa”, która objawia się trudnością z koncentracją i pamięcią. 

Poważniejsze powikłania mogą dotyczyć układu sercowo-naczyniowego, m.in. zapalenie mięśnia sercowego, zaburzenia przewodzenia oraz rytmu serca. W tym przypadku mogą wystąpić objawy, takie jak ból w klatce piersiowej, większa męczliwość, uczucie kołatania serca, duszności czy obrzęki kończyn dolnych. Jednocześnie po przechorowaniu COVID-19 wzrasta ryzyko incydentów zakrzepowo-zatorowych.

W przypadku jakichkolwiek niepokojących dolegliwości po przebyciu zakażenia COVID-19 należy zgłosić się do specjalisty i wykonać niezbędne badania diagnostyczne.

Jak uchronić się przed zakażeniem FLiRT?

Zaleca się zakrywanie nosa i ust podczas kichania czy kaszlu, noszenie maseczki w przypadku występowania objawów infekcji czy przebywania w dużych skupiskach, unikanie kontaktu z osobami, u których występują objawy infekcji, samoizolacja w przypadku potwierdzenia zakażenia, szczepienia.

Obostrzenia na okres jesienno-zimowy 2024 r. będą najprawdopodobniej obejmowały głównie placówki medyczne, istnieje bardzo niskie prawdopodobieństwo wdrożenia ponownych obostrzeń w miejscach publicznych.

Szczepionka przeciwko wariantowi FLiRT

Obecnie w Polsce dostępne są szczepionki (Spikevax, Comirnaty), które realizowane są w ramach pakietu szczepień przypominających i skierowane są przeciwko oryginalnemu wariantowi Omikron oraz jego podwariantom BA.4, BA.5, BA.1.

Z uwagi na rosnącą liczbę przypadków COVID-19 Amerykański Urząd ds. Żywności i Leków zarejestrował preparaty Spikevax oraz Comirnaty o zaktualizowanym składzie skierowane przeciwko KP.2 należącego do FLiRT. Szczepionki te będą dostępne prawdopodobnie w połowie października i dystrybuowane przez takie firmy jak Moderna oraz Pfizer. Zgodnie z komunikatem Ministra Zdrowia, pod koniec roku dostępna będzie zaktualizowana szczepionka Nuvaxovid skierowana przeciwko podwariantowi JN.1

Źródła:

1. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0344033824004539 (dostęp: 11.10.2024 r.)

2. https://publichealth.jhu.edu/2024/what-to-know-about-covid-flirt-variants (dostęp: 11.10.2024 r.)

3. https://www.who.int/es/activities/tracking-SARS-CoV-2-variants (dostęp: 11.10.2024 r.)

4. COVID-19 - Szczepienia.Info (pzh.gov.pl) (dostęp: 11.10.2024 r.)