Rośnie liczba zakażeń na COVID-19 w 2024 roku. Nowe szczepy koronawirusa, objawy, zalecenia [SPRAWDŹ]

Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła koniec pandemii COVID-19 w maju 2023 roku. W Polsce stan zagrożenia epidemicznego spowodowany zagrożeniem wirusem został zniesiony 1 lipca 2023 roku. Mimo to COVID-19 w 2024 roku nadal jest obecny i ciągle ewoluuje, dlatego co chwile słyszymy o nowych wariantach takich jak np. Alpha, Beta, Delta czy Omikron.

Od kilku tygodni obserwuje się wzrost zakażeń koronawirusem. Dominującym wariantem jest SARS-CoV-2 o nazwie Omikron, który wciąż tworzy nowe podwarianty takie jak Kraken, Pirola, JN1 i wariant KP. 

„Tempo narastania aktualnej fali zachorowań różni się w zależności od kraju,

jednak generalnie obecna fala rozpoczęła się około 4-6 tygodni wcześniej niż w 2023 r.”

- informuje Główny Inspektorat Sanitarny.

Koronawirus Polska dzisiaj - stan na 15.11.2024 r.

Zgodnie z najnowszym raportem publikowanym przez Ministerstwo Zdrowia na dzień 15.11.2024 r. potwierdzono 223 wszystkich zakażeń na terenie Polski, z czego:

• nowe zakażenia: 156
• ponowne zakażenia: 67

Aktualną sytuację epidemiologiczną trudno dokładnie oszacować. Od chwili zakończenia stanu pandemicznego, nie wykonuje się już powszechnego testowania i nie wszystkie przypadki są zgłaszane i rejestrowane przez stacje sanitarno-epidemiologiczne. 

Przypomnijmy, iż do zakażenia COVID-19 dochodzi:

• drogą kropelkową wraz z wydzieliną z dróg oddechowych,
• drogą powietrzną wraz z aerozolem wydychanym przez chorego, 
• poprzez kontakt z powierzchnią skażoną wydzieliną chorego, 
• poprzez bezpośredni kontakt, np.  uścisk dłoni.

Nowe warianty koronowirusa w Polsce. Co warto wiedzieć?

Światowa Organizacja Zdrowia do tej pory wyodrębniła 5 głównych wariantów wirusa SARS-CoV-2, które zostały określone wariantami budzącymi obawę. Są one kolejno nazywane literami alfabetu greckiego:

α – alpha (B1.1.7) pierwszy raz został zidentyfikowany w Wielkiej Brytanii we wrześniu 2020, dlatego nazywany był wariatem brytyjskim;

β – beta (B.1.351) – pojawił się w maju 2020 r. w Republice Południowej Afryki, cechuje się zwiększoną zakaźnością oraz zmianami antygenowymi, które mogą zmniejszać skuteczność niektórych szczepionek;

γ – gamma (P.1) – zidentyfikowany w listopadzie 2020 r., nazywany wariantem brazylijskim, cechuje się zwiększoną zakaźnością i zjadliwością;

δ – delta (B.1.617.2) – zidentyfikowany w Indiach w 2020 r., w czerwcu 2021 r. został ogłoszony przez WHO wariantem dominującym na świecie;

ο – omikron (B.1.1.529) – pojawił się w Botswanie w listopadzie 2021 r.

Omikron oraz jego podwarianty są dominującymi szczepami od prawie dwóch lat na całym świecie i cechują się szczególnie wysoką zaraźliwością, natomiast przebieg zakażeń wydaje się łagodniejszy. Mimo iż oryginalny szczep Omikron (BA.1) nie jest już w obiegu, jego pozostałe warianty są przyczyną większości zakażeń.

Obecnie na całym świecie dominuje podwariant JN.1 Omikron. 

Sprawdź! Nowy szczep koronawirusa - FLiRT. Co musimy o nim wiedzieć?

Nowe objawy COVID-19

Typowe objawy COVID-19 w 2024 roku nie wyróżniają się niczym nowym, są zbliżone do innych infekcji układu oddechowego. Według informacji podanej przez Urząd Statystyk Narodowych (ONS) z dn. 15 kwietnia 2024 r. wśród najczęściej występujących objawów wyróżnić można:

• katar (u 86,1% pacjentów);
• kaszel (u 73,8% pacjentów);
• zmęczenie (u 65,2% pacjentów);
• ból gardła (u 646% pacjentów);
• ból głowy (u 61,3% pacjentów).

Rzadziej u pacjentów występują:

• nudności (14,1%);
• ból brzucha (13,4%);
• biegunka (13,2%);
• lęk (12,8%);
• utrata pamięci (8,2%);
• bóle mięśniowe,
• zapalenie spojówek,
• utrata węchu lub smaku,
• wysypka lub odbarwienia na palcach rąk, lub stóp. 

Ciężki przebieg COVID-19 może przebiegać z dusznościami, bólem w klatce piersiowej, zaburzeniami mowy i ruchu.

Nowe warianty Omikron charakteryzują się nasilonymi objawami ze strony układu pokarmowego, co związane jest z podwyższoną aktywnością wirusa w jelitach (wymioty, biegunki, bóle brzucha).

Eksperci alarmują: Szczyt zachorowań przypadnie na połowę października

W okresie jesienno-zimowym wzrasta ryzyko zachorowalności nie tylko na COVID-19, ale również na grypę czy RSV w szczególności ze względu na powrót uczniów do szkół oraz zwiększoną transmisję wirusów.  Dodatkowo należy pamiętać, iż w 2022 roku Ministerstwo Zdrowia zniosło obowiązek kwarantanny oraz izolacji osób z zakażeniem koronawirusem.

COVID-19 2024 zalecenia

Z uwagi na wzrost ryzyka zachorowania w okresie jesienno-zimowym na COVID-19 w 2024 roku należy zwiększyć swoją uważność i wdrożyć dodatkowe środki ostrożności. Zgodnie z Głównym Inspektoratem Sanitarnym zalecenia profilaktyczne obejmują:

• Częstszą higienę i dezynfekcję rąk – zwłaszcza w miejscach publicznych czy środkach transportu po kontakcie z powierzchniami, które mogły być skażone (klamki, poręcze, uchwyty, uchwyty koszyków). W tym celu przydatny może być podręczny środek do dezynfekcji, który zakupić można w drogeriach, aptekach oraz supermarketach.
• Dezynfekcje powierzchni – w celu zapobiegania rozprzestrzeniania się wirusów i bakterii. 
• Noszenie maseczki – zwłaszcza w placówkach medycznych, przy objawach infekcji czy w zatłoczonych miejscach publicznych.
• Izolację domową osób z potwierdzonym zakażeniem przez okres utrzymywania się objawów.
• Konsultację z lekarzem poprzez teleporadę w celu obniżenia ryzyka transmisji wirusa w poradni, gdzie przebywa dużo osób starszych lub dzieci.
• Unikanie dużych skupisk ludzkich oraz kontaktu z osobami wykazującymi objawy infekcji.
• Podczas kaszlu lub kichania w przypadku braku maseczki i możliwości zachowania dystansu zakrywanie ust i nosa. 
• Profilaktyka czynna, czyli szczepienia ochronne. 

Szczepienia przeciw COVID-19 w 2024 roku

Szczepienia przeciw COVID-19 w sezonie 2024/2025 będą realizowane zgodnie z nowymi zaleceniami WHO, CDC oraz Europejskiej Agencji Leków (EMA). Szczepienia w pierwszej kolejności obejmą osoby w wieku 12. lat oraz osoby starsze, szczególnie z grup podwyższonego ryzyka. E-skierowania na szczepienia są wystawiane automatycznie od 18 października 2024 roku i będą dostępne na Internetowym Koncie Pacjenta (IKP).

Szczepienia będą realizowane w przychodniach POZ oraz aptekach z umową NFZ na realizację szczepień zalecanych. Szczepionkę można łączyć ze szczepieniem przeciw grypie.

Aktualnie w Stanach Zjednoczonych oraz Unii Europejskiej dopuszczone do obrotu są trzy podstawowe szczepionki Comirnaty, Spikevax oraz Nuvaxovid skierowane przeciwko oryginalnemu i podwariantom Omikron (BA.4, BA.5, BA.1).

Zgodnie z rekomendacjami Amerykańskiego Komitetu Doradczego ds. Szczepień Ochronnych (ACIP) szczepionki COVID-19 na sezon zimowy 2024/2025 powinny być specyficzne dla JN.1. najnowszego podwariantu Omikronu.

22 Sierpnia 2024 r. Amerykański Urząd ds. Żywności i Leków (FDA) dopuścił do użytku szczepionki przeciwko COVID-19 (formuła 2024-2025) zawierający pojedynczy składnik, który odpowiada omikronowemu wariantowi KP.2. 

Zaktualizowane szczepionki Comirnaty (firmy Pfizer) i Spikevax (firmy Moderna) zarejestrowane są do stosowania u osób w wieku ≥12 lat i dopuszczone do stosowania w sytuacji wyjątkowej u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 11 lat.

Natomiast Nuvaxovid to również zarejestrowana przez FDA szczepionka monowalentna, skierowana przeciwko podwariantowi JN.1 Omikron SARS-CoV-2, przeznaczona do stosowania u osób w wieku ≥12 lat w sezonie infekcyjnym 2024/2025.

Źródła

1. https://www.gov.pl/web/koronawirus/wykaz-zarazen-koronawirusem-sars-cov-2 [dostęp: 04.09.2024 r.]
2. https://szczepienia.pzh.gov.pl/kalendarz-szczepien-2024/ [dostęp: 04.09.2024 r.]
3. https://www.gov.pl/web/psse-prudnik/komunikat-glownego-inspektora-sanitarnego-w-zwiazku-z-informacjami-medialnymi-dot-sytuacji-covid-19-i-rekomendacji-w-tej-sprawie [dostęp: 04.09.2024 r.]
4. https://www.gov.pl/web/nauka/profilaktyka-chorob-zakaznych--materialy-informacyjne-gis [dostęp: 04.09.2024 r.]
5. https://www.gov.pl/web/rpp/koniec-stanu-zagrozenia-epidemicznego [dostęp: 04.09.2024 r.]
6. https://www.fda.gov/emergency-preparedness-and-response/coronavirus-disease-2019-covid-19/covid-19-vaccines-2024-2025 [dostęp: 04.09.2024 r.]
7. https://www.idsociety.org/covid-19-real-time-learning-network/vaccines/faq-updated-fda-recommendations-for-covid-19-vaccines/#/+/0/publishedDate_na_dt/desc/ [dostęp: 04.09.2024 r.]
8. https://www.europeanreview.org/wp/wp-content/uploads/9470-9476.pdf [dostęp: 04.09.2024 r.]
9. https://www.ons.gov.uk/peoplepopulationandcommunity/healthandsocialcare/conditionsanddiseases/articles/selfreportedcoronaviruscovid19infectionsandassociatedsymptomsenglandandscotland/november2023tomarch2024#self-reported-symptoms [dostęp: 9.04.2024 r.]