Badania profilaktyczne mężczyzn – lista najważniejszych badań

Badania profilaktyczne dla mężczyzn warto wykonywać już począwszy od 20. roku życia. Ich lista, w zależności od wieku, obejmuje różnorodne badania i testy. Podstawą są badania krwi, jak morfologia, a także moczu. Duże znaczenie ma też monitorowanie stanu układu moczowo-płciowego, szczególnie wobec pojawienia się niepokojących objawów, na przykład bólu przy oddawaniu moczu.

Regularne badania profilaktyczne u mężczyzn pozwalają na wczesne wykrycie potencjalnych problemów zdrowotnych oraz skuteczne wdrożenie leczenia. W zależności od wieku, organizm zmienia swoje potrzeby, dlatego zakres badań powinien być dostosowany do konkretnego etapu życia. W artykule przedstawimy, jakie badania profilaktyczne po 20., 30., 40. i 50. roku życia powinien wykonać każdy mężczyzna, aby uniknąć poważnych chorób i cieszyć się pełnią życia niezależnie od wieku. Pamiętaj, że profilaktyka to nie tylko inwestycja w dłuższe życie, ale przede wszystkim w jego jakość.

Badania profilaktyczne mężczyzn – dlaczego to ważne?

Świadomość dotycząca tego, jakie badania powinien zrobić mężczyzna po 30. czy 50. roku życia, jest coraz większa. Wiedza na temat znaczenia zapobiegania chorobom i ich wczesnego wykrywania staje się coraz powszechniejsza. Czas gra bowiem dużą rolę nie tylko w przypadku chorób nowotworowych, ale również m.in. otyłości, cukrzycy i chorób układu krążenia. Może nie aż tak groźnych w kontekście ryzyka śmierci, lecz niektóre postępujące choroby przewlekłe, jeśli zostaną wykryte późno, mogą wywołać nieodwracalne zmiany w organizmie. Niektóre z nich, gdyby choroba została wykryta wcześniej, być może byłyby do uniknięcia. W odniesieniu do tego, jakie są podstawowe badania dla mężczyzn, wyróżnić można te, które są dedykowane dla wszystkich mężczyzn, niezależnie dla wieku, jak i te, które dotyczą określonej grupy wiekowej.

Jakie badania profilaktyczne dla mężczyzn po 20. roku życia?

Po 20. roku życia badania krwi dla mężczyzn obejmują morfologię. Powinna ona być realizowana co 2–3 lata. Ponadto zalecane jest wykonywanie lipidogramu, czyli oznaczenia stężeń cholesterolu całkowitego, frakcji HDL i LDL oraz trójglicerydów. To badanie należy zrobić przynajmniej raz do ukończenia 25. roku życia. Ważna jest również troska o męski narząd płciowy – samobadanie jąder należy rozpocząć już od 18. roku życia i przeprowadzać raz w miesiącu, a w przypadku wyczucia czegoś niepokojącego, trzeba skonsultować się z lekarzem. Nie rzadziej niż co 3 lata osoba w wieku 18–24 lat powinna zasięgnąć opinii lekarza w kwestii czynników ryzyka chorób układu krążenia oraz ryzyka rozwoju nowotworów, by dowiedzieć się o zakresie i częstotliwości zalecanych badań profilaktycznych.

Kluczowym elementem profilaktyki są nie tylko badania profilaktyczne dla mężczyzn, ale też zachowanie zdrowego stylu życia, w tym zadbanie o odpowiednią aktywność fizyczną i prawidłowe żywienie, unikanie palenia tytoniu i spożywania alkoholu.

Podobnie ważne jest zachowanie właściwej masy ciała, dlatego warto co najmniej raz na 3 lata, sprawdzić ze swoim lekarzem swój obwód pasa i BMI. W razie potrzeby skonsultować się z dietetykiem, by podjąć odpowiednie działania. Wysokie BMI jest wiodącym czynnikiem ryzyka wielu chorób cywilizacyjnych, tj. choroby sercowo-naczyniowe (głównie serca), cukrzycy typu 2, chorób układu mięśniowo-szkieletowego (zwłaszcza choroby zwyrodnieniowej stawów) i niektórych nowotworów (w tym raka prostaty, okrężnicy, wątroby i nerek). Im wyższe BMI, tym ryzyko wystąpienia tych chorób także rośnie. Przynajmniej raz w roku warto zmierzyć swoje ciśnienie, a co 2–3 lata również wykonać badanie ogólne moczu.

Niezależnie od wieku i tego, jakie badanie dla mężczyzn jest odpowiednie w danym okresie życia, zalecana jest profilaktyczna suplementacja witaminy D w odpowiedniej dawce od września do kwietnia lub przez cały rok, jeśli w pozostałych miesiącach nie jest zapewniona odpowiednia synteza skórna (wymagająca ekspozycji na promieniowanie słoneczne). Profilaktyczna suplementacja witaminy D nie wymaga oznaczania stężenia tej witaminy w surowicy krwi. Przy profilaktyce urazów, warto pamiętać o zapinaniu pasów w trakcie jazdy samochodem i zabezpieczaniu głowy kaskiem przy jeździe na rowerze.

Jakie badania profilaktyczne dla mężczyzn po 30. roku życia?

Ukończenie 30. roku życia nie modyfikuje w sposób istotny listy koniecznych badań. Jakie badania powinien zrobić mężczyzna po 30. roku życia? Nadal duże znaczenie mają badania ogólne, jak morfologia oraz badanie ogólne moczu, które powinny być wykonywane przynajmniej co 2–3 lata. Zaleca się również wykonywanie lipidogramu, jednakże w tym przypadku zwiększa się częstotliwość wykonywania badania. O ile u mężczyzn do 20. roku życia był to jednorazowy pomiar, tak u panów po trzydziestce zaleca się, aby oznaczenie profilu lipidowego, czyli oznaczenia stężeń cholesterolu całkowitego, frakcji HDL i LDL oraz trójglicerydów, wykonywane było w odstępach 3–5 lat.

Nie zmieniają się także wytyczne w zakresie ogólnego badania lekarskiego, pomiarów masy ciała, obwodu pasa i BMI (co najmniej w odstępie 3 lat) oraz pomiaru ciśnienia tętniczego krwi (przynajmniej raz w roku). Bardzo ważna jest także profilaktyka obejmująca badanie jąder. Samobadanie jąder powinno być wykonywane przynajmniej raz w miesiącu, można również w tym celu udać się na badanie u specjalisty.

Jakie badania profilaktyczne dla mężczyzn po 40. roku życia?

Jeśli chodzi o kompleksowe badania dla mężczyzn, ich katalog rozszerza się dla panów po 40. roku życia. Oczywiście podstawowa baza pozostaje niezmieniona, jak morfologia i ogólne badanie moczu. Podobnie zaleca się, aby odwiedzić swojego lekarza rodzinnego przynajmniej raz na 3 lata oraz by minimum raz w roku wykonać pomiar ciśnienia tętniczego krwi.

Jednak u panów 40+ wskazuje się również konieczność wykonywania kilku badań dodatkowych. Powyżej 40. roku życia, co najmniej raz na 5 lat powinna być wykonywana ocena ryzyka sercowo-naczyniowego z wyliczeniem SCORE, a powyżej 45. roku życia powinien zostać zrobiony pomiar stężenia glukozy na czczo co najmniej raz na 3 lata. Oczywiście każdy z panów nadal powinien kontrolować swoje jądra, wykonując samobadanie jąder minimum raz w miesiącu jako nieinwazyjnej metody wczesnego wykrywania raka prostaty.

Badania profilaktyczne mężczyzn po 50. roku życia

W tej grupie wiekowej również wykonuje się takie badania profilaktyczne dla mężczyzn, jak: morfologia, badanie ogólne moczu (co 2–3 lata, ale po ukończeniu 55 lat corocznie), stężenie glukozy na czczo (co 3 lata) oraz lipidogram w surowicy (co 2 lata). U panów nadal ważne jest wykonywanie badań jąder, samodzielnie raz w miesiącu. U mężczyzn po 50. roku życia pojawia się jednak dodatkowe badanie w kierunku wczesnego wykrywania raka prostaty, czyli oznaczenie stężenia antygenu PSA z lub bez wykonywania badania per rectum.

Równie istotne jest wczesne wykrywanie raka jelita grubego, dlatego u panów po 50-tce bardzo ważne jest wykonywanie raz w roku badanie kału na obecność krwi utajonej lub tzw. kolonoskopii, co 10 lat.  To badanie dla mężczyzn realizowane metodą endoskopową, która jest wykorzystywana w wykrywaniu zmian znajdujących się w jelicie grubym.

Przynajmniej raz na 3 lata każdy z panów powinien udać się do lekarza rodzinnego na wizytę kontrolną, pamiętając o corocznym wykonywaniu pomiaru ciśnienia tętniczego. Przynajmniej raz na 3 lata mężczyźni w tym wieku powinni kontrolować swoją masę ciała i BMI, a także obwód pasa. Ponadto u panów w wieku 50 lat lekarze mogą zdecydować o potrzebie wykonania oceny ryzyka złamań osteoporotycznych.

Wizyta u urologa – badania urologiczne mężczyzn

Urolog jest specjalistą, który zajmuje się leczeniem schorzeń związanych z układem moczowo–płciowym mężczyzn, chociaż z konsultacji mogą korzystać także panie. Do wizyty u urologa skłonić mogą panów pewne niepokojące dolegliwości, jak:

• ból przy oddawaniu moczu;
• zmiana barwy moczu, szczególnie gdy ma on bardzo ciemną barwę;
• ból jąder;
• powiększenie jednego z jąder;
• pieczenie lub swędzenie zlokalizowane u ujścia cewki moczowej;
• uczucie parcia na pęcherz;
• zmiana częstości oddawania moczu,
• zmiana wyglądu penisa (np. zaczerwienienie lub obrzęk);
• ból w okolicy podbrzusza (np. po urazie).

Badanie dla mężczyzn o charakterze urologicznym może być też elementem szeroko rozumianej profilaktyki chorób nowotworowych układu moczowo-płciowego mężczyzny. Na konsultację powinni umawiać się panowie, w celu przeprowadzenia badania lekarskiego związanego z wczesnym wykrywaniem guzów i wszelkich innych niepokojących zmian, np. prostaty.

FAQ 

Jakie badania powinien zrobić mężczyzna? 

Bez względu na wiek, konieczne jest regularne wykonywanie badań krwi, w tym morfologii oraz badania ogólnego moczu. Warto to robić co 2–3 lata.

Jakie badania dla mężczyzn w wieku 30 lat? 

Badania dla mężczyzn po 30. roku życia obejmują: badanie krwi i moczu oraz lipidogram. Warto również samodzielnie kontrolować stan jąder.

Jakie badania po 40. roku życia mężczyzny?

Badania profilaktyczne dla mężczyzn 40+ obejmują: badanie krwi i moczu, lipidogram, ocenę ryzyka sercowo-naczyniowego z wyliczeniem SCORE oraz pomiar stężenia glukozy na czczo.

Jaki pakiet badań dla mężczyzn? 

Aby kompleksowo zadbać o swoje zdrowie, warto wykupić pakiet badań dla mężczyzn w Medistore. Obejmuje on wszystkie badania niezbędne do wykonania w danym okresie życia.

Jakie badania raz w roku wykonuje mężczyzna? 

Są to pomiary: ciśnienia tętniczego krwi, masy ciała, obwodu pasa, BMI.

Źródła

• Hans-Wytrychowska A.M., Wytrychowski K., Drabik-Danis E. Bilanse zdrowia u dorosłych – skuteczne narzędzie profilaktyki. Family Medicine & Primary 2017, 17 (2).
• Kędra E., Pyśk A., Zielonka W. Znajomość podstaw profilaktyki raka jądra wśród wybranej grupy mężczyzn. Puls Uczelni 2015, 9 (4).
• Pietraszek A., Brzozowska J., Charzyńska-Gula M. Zapotrzebowanie na edukację z zakresu profilaktyki nowotworu jądra w grupie młodych mężczyzn -badania wstępne. Journal of Education, Health and Sport 2915, 5 (7).
• Siedlecka J., Gadzicka E., Szyjkowska A. i in. Zapobieganie chorobom układu krążenia – program profilaktyczny wdrożony w wybranym przedsiębiorstwie. Medycyna Pracy 2017, 68 (6).