Podwyższona kreatynina - co oznacza, jakie są normy kreatyniny

Kreatynina jest badaniem wykonywanym w celu diagnostyki prawidłowego funkcjonowania nerek. Lekarz zleca wykonanie badania w sytuacjach, gdy na podstawie wywiadu z pacjentem zachodzi prawdopodobieństwo, że nerki nie funkcjonują prawidłowo, lub gdy u pacjenta należy wykonać rezonans magnetyczny albo tomografię komputerową. Skąd ten związek?

Spis treści:

1. Prawidłowy poziom kreatyniny
2. Obowiązujące normy
3. Wynik kreatyniny nieprawidłowy – co dalej?

Prawidłowy poziom kreatyniny

Badanie kreatyniny, świadczące o prawidłowym działaniu nerek, wbrew pozorom jest bardzo istotne dla wykonania diagnostyki obrazowej w postaci rezonansu lub tomografii, szczególnie, gdy podczas badania pacjentowi ma zostać podany środek kontrastowy.

Jednym z podstawowych badań, które obrazuje funkcjonowanie nerek jest określenie stężenia kreatyniny – w surowicy krwi bądź moczu, choć w przypadku moczu, warunkiem poprawnej oceny jest zebranie całej dobowej próbki moczu, co bywa dość trudne. Lekarze najczęściej zlecają badanie stężenia kreatyniny w surowicy krwi. Do badania należy się przygotować.

Kreatynina, jako produkt powstający na skutek metabolizmu kreatyny w mięśniach szkieletowych, wytwarzany jest w większej ilości wówczas, gdy pacjent decyduje się na intensywną aktywność fizyczną. Dlatego też, aby prowadzone badanie było miarodajne należy powstrzymać się od intensywnego ćwiczenia dzień przed wykonaniem badania. Ponadto, do badania należy przystąpić na czczo

Czym jest kontrast?

Jest to substancja cieniująca wykorzystywana w badaniach diagnostyki obrazowej. Jej zadaniem jest lepsze uwidocznienie badanego narządu. Prawidłowe funkcjonowanie nerek jest niezbędne do podania kontrastu, ponieważ po badaniu, to właśnie nerki odpowiadają za wydalenie środka z organizmu człowieka.

Gdy nerki nie będą zdrowe, wówczas usunięcie kontrastu będzie znacznie utrudnione. Badanie stężenia kreatyniny wykonywane przed badaniem diagnostycznym pozwala podjąć decyzję o możliwości podania kontrastu badanemu pacjentowi.

Obowiązujące normy

Obowiązujące przedziały z wartościami referencyjnymi określone zostały ze względu na płeć. Dla kobiet przyjęto, że wartości prawidłowe powinny znajdować się w przedziale 44–80 µmol/l, a dla mężczyzn norma wynosi 62–106 µmol/l. Inaczej kwestia prawidłowości wyników analizowana jest w przypadku młodszych dzieci, czyli takich, które nie ukończyły jeszcze piątego roku życia. W ich przypadku wartości te są znacznie niższe i zawierają się w przedziale 21–36 µmol/l/.

Średnio przyjmuje się dla osób dorosłych wartości w zakresie: 53–115 µmol/l (0,6–1,3 mg/dl).Wartości referencyjne mogą się różnić w zależności od laboratorium, z powodu np. rodzaju aparatury lub użytej metody.

Wynik kreatyniny nieprawidłowy – co dalej?

Wynik kreatyniny należy oczywiście skonsultować z lekarzem. Pacjenci, którym towarzyszą inne dolegliwości, jak np.

• gorączka, 
• bóle, 
• zaburzenia w oddawaniu moczu, 
• biegunka,
• wymioty 

powinni zasięgnąć opinii lekarza w trybie pilnym. Oczywiście nie znaczy to, że osoby, którym nie dokuczają inne dolegliwości powinny temat bagatelizować. Przeciwnie, powinny zasięgnąć opinii lekarza, gdyż może się okazać, że konieczna będzie dalsza, bardziej szczegółowa diagnostyka.

Podwyższona kreatynina w surowicy krwi sugeruje, że u pacjenta występuje problem z funkcjonowaniem nerek, o charakterze ostrym (ostra niewydolność nerek) lub przewlekłym (przy czym w tym wypadku spełniony musi zostać warunek, że podwyższona kreatynina musi utrzymywać się przez okres minimum 3 miesięcy bądź dłużej).

Przekroczenie górnej granicy normy wskazywać może także na kwasicę ketonową (powikłanie w przebiegu cukrzycy). U niektórych pacjentów, nieodpowiednio przygotowanych do badania, zaobserwować można fałszywie podwyższone stężenie kreatyniny. Tzn. kreatynina będzie podwyższona, lecz przyczyna tego nie będzie miała związku z problemami nerkowymi. Błąd wynika z faktu, że dzień przed badaniem pacjent nie zrezygnował z aktywnych ćwiczeń fizycznych, przez co w mięśniach doszło do większego metabolizmu występującej w nich kreatyny, którego produktem jest właśnie kreatynina.

Większy metabolizm wiąże się oczywiście z koniecznością wydzielenia większej ilości kreatyniny, której będzie zbyt dużo w badanej próbce krwi. Podwyższona kreatynina obserwowana jest także u pacjentów, którzy przyjmowali leki, w efekcie których poziom omawianej substancji może wzrosnąć. Również niektóre choroby przewlekłe mogą wpływać na podwyższony poziom kreatyniny w organizmie człowieka.