Cytologia płynna LBC a cytologia zwykła – na czym polega, jak wykonywać oraz różnice

Rodzaje badań cytologicznych

Wyróżniamy dwa rodzaje badań cytologicznych:

• Cytologia klasyczna (zwana zwykłą),
• Cytologia na podłożu płynnym (nazywana także jednowarstwową, cienkowarstwową, LBC).

Ich różnica polega na sposobie utrwalenia materiału oraz analizie próbki w laboratorium. Decydując się na cytologię klasyczną lub cytologię płynną, należy umówić wizytę do położnej bądź ginekologa. W trakcie wizyty próbka materiału zostanie pobrana z pochwy na fotelu ginekologicznym. Przy użyciu specjalnego wziernika uwidacznia się szyjkę macicy, a następnie pobiera komórki nabłonka za pomocą szczoteczki cytologicznej z tarczy i kanału szyjki macicy. Badanie to jest całkowicie bezpieczne, jednak u niektórych pań może powodować pewien dyskomfort. Czas oczekiwania na wynik cytologii jest zależny od placówki, w której było przeprowadzane badanie.

Według zaleceń Ministerstwa Zdrowia cytologię należy wykonywać co 3 lata, jednak w niektórych przypadkach należy poddawać się badaniu co roku. Dotyczy to m.in. osób:

• o osłabionym układzie odpornościowym,
• nosicielek onkogennego typu HPV i HIV.

Czy trzeba przygotować się do badania cytologii?

Tak, bez względu na metodę badania cytologicznego, przed jego wykonaniem nie należy:

• W ciągu ostatnich 24 godzin pobierać wymazów lub posiewów.
• Przez najbliższe 24 godziny wykonywać badania wewnętrznego oraz USG dopochwowego.
• Co najmniej 4 dni przed badaniem stosować leków i wykonywać irygacji pochwy
• Współżyć przez 24 godziny.
• Wykonywać badania w trakcie krwawienia miesiączkowego.

Jak wygląda tradycyjna cytologia?

Cytologia ta, zwana klasyczną to podstawowe badanie, wykonywane w trakcie wizyty u ginekologa lub położnej. W ramach profilaktyki, u pań, u których nie ma wysokiego ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy oraz jeżeli poprzednie wyniki były prawidłowe, zaleca się wykonywanie testu nie rzadziej niż raz na 3 lata. Pobrany materiał w klasycznym badaniu cytologicznym rozmazywany jest przy pomocy szczoteczki na specjalnym szkiełku. Pobierający po umieszczeniu preparatu na szkiełku, wyrzuca szczoteczkę wraz z resztą pobranego materiału od pacjentki. To powoduje, że tylko część pobranych w trakcie badania komórek trafia do laboratorium. Następnie szkiełko wraz z wymazem zostaje zabezpieczone środkiem utrwalającym, głównie w postaci aerozolu. Tak przygotowana próbka trafia do pracownik w celu oceny mikroskopowej. Cytologia pozwala wykrywać zmiany przednowotworowe, ale także nowotwór szyjki macicy.

Na czym polega cytologia cienkowarstwowa?

Cytologia cienkowarstwowa, to nowocześniejszy wariant badania, w którym szczoteczkę z pobranym materiałem umieszcza się w specjalnie przygotowanym pojemniku, z płyn utrwalającym. Ten rodzaj badania pozwala na wysłanie w całości pobranego materiału. Tak przygotowana próbka dostarczana jest do laboratorium i podlega profesjonalnej, ocenie mikroskopowej. Materiał z badania zostaje w laboratorium odfiltrowany, a następnie umieszczany na mikroskopowym szkiełku oraz odpowiednio barwiony. Badanie to charakteryzuje się wyższą czułością, w porównaniu z cytologią tradycyjną.

Podobieństwa i różnice między cytologią LBC a tradycyjną

Profilaktyka chorób układu rodnego to bardzo ważny aspekt, pozwalający na wczesne wykrycie chorób nowotworowych (rak szyjki macicy). Podstawową różnicą w obu badaniach jest sposób utrwalenia preparatu:

• w badaniu klasycznym jest to wymaz na szkiełku,
• w badaniu LBC– cały materiał znajdujący się na szczoteczce zostaje umieszczony w pojemniku z płynem utrwalającym.

Wykonanie badania LBC pozwala na dokładniejszą ocenę materiału niż w przypadku cytologii klasycznej. Próbka w cytologii płynnej poddawana jest w specjalnej obróbce, pozwalającej usunąć z materiału ewentualne zanieczyszczenia, takie jak: bakterie, ropa, krew czy śluz. Cytologia płynna umożliwia w trakcie pobrania jednego materiału przeprowadzić diagnostykę również w kierunku zakażenia wirusem HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) , rzeżączki, a także chlamydii. Przygotowywanie próbki na płynnym podłożu zmniejsza ryzyko uszkodzenia preparatu. Eliminuje również problem polegający na zabezpieczeniu zbyt małej ilości komórek nabłonkowych, jakie potrzebne są do przeprowadzenia analizy.

Cytologia płynna na NFZ

Mimo dużego znaczenia diagnostycznego cytologia płynna nie jest refundowana przez NFZ. Pacjentki, u których konieczne jest wykonanie tego wariantu cytologii, muszą opłacić badanie samodzielnie.