Kalendarz pylenia 2024 – kiedy pylą rośliny, drzewa, trawy?

Wiosna to czas, który dla alergików oznacza niemałe problemy ze zdrowiem oraz konieczność przyjmowania leków. Każdego roku wiele osób cierpi z powodu alergii wziewnych, które są wywoływane przez pyłki roślin, drzew i traw. Zrozumienie kalendarza pylenia poszczególnych roślin jest kluczowe dla skutecznego zarządzania objawami alergii i minimalizowania ich wpływu na codzienne życie. W artykule przedstawimy szczegółowy kalendarz pylenia na rok 2024, który pomoże alergikom przygotować się na nadchodzący sezon pylenia. 

Czym jest alergia?

Alergia, nazywana jest także nadwrażliwością lub uczuleniem. Polega ona na specyficznej reakcji organizmu, która polega na tym, że układ immunologiczny człowieka w sposób nieprawidłowy odpowiada na kontakt z pewnymi substancjami (alergenami).

Mogą to być pokarmy, pyłki, ale także sierść zwierząt czy kurz domowy. U osób zdrowych zazwyczaj nie wywołują one żadnych negatywnych skutków, ale alergikom potrafią skutecznie uprzykrzyć życie. Objawy alergii na pyłki obejmują katar sienny, problemy z oddychaniem, swędzenie skóry czasem połączone z wysypką, a także swędzenie oraz łzawienie oczu.

Kalendarz pylenia roślin w Polsce 2024

Dużą pomocą dla alergików są przygotowywane kalendarze pylenia roślin. Jest to bardzo pomocne narzędzie, które doceni każdy, kto zmaga się z uczuleniem.

Kalendarz jest swego rodzaju spisem, w którym uwzględniono najbardziej uczulające rośliny oraz prognozowany czas, w którym będą pylić. Co ważne, kalendarze te uwzględniają również intensywność pylenia rośliny, dlatego każdy alergik może odpowiednio się przygotować.

Mapa pylenia 

Aby prawidłowo odczytać umieszczone w nich informacje, trzeba wiedzieć, jak to zrobić. Pierwszą, podstawową zasadą jest wybór regionu, w którym mieszkamy. W różnych częściach Polski, w zależności od utrzymującej się temperatury powietrza i okresu wegetacji roślin, alergeny roślin mogą pojawiać się w nieco innym okresie, a w związku z tym różnić może się także intensywność pylenia. 

W tabeli z jednej strony odnajdujemy informacje dotyczące wybranych alergenów, a z drugiej kwartały lub poszczególne miesiące, a niekiedy tygodnie.

Na tak przygotowanej „mapie” kilkoma kolorami jest oznaczane stężenie alergenów w poszczególnych miesiącach. Często, w zależności od stopnia nasilenia pylenia kolory są mniej lub bardziej intensywne i oznaczają stężenie: niskie, średnie oraz wysokie, czego można dowiedzieć się z umieszczonej pod kalendarzem legendy.

Jednak uwaga! Korzystając z kalendarza pylenia, warto zweryfikować źródło, z którego pochodzi opracowanie i korzystać wyłącznie z tych, które publikowane są przez renomowane portale związane z medycyną, w tym także przygotowywanych przez uniwersyteckie ośrodki medyczne. Przy niektórych kalendarzach są zamieszczane mapki Polski z zaznaczonymi regionami pylenia danej rośliny.

Na uwagę zasługuje fakt, że w pierwszej kolejności kwitną rośliny w regionie 1, czyli zachodniej, najcieplejszej, części kraju wzdłuż granicy z Niemcami. 

Następnie wiosna dociera do regionu 2, co odczuć mogą alergicy z obszaru okolic Szczecina, Poznania, a także Łodzi oraz Śląsk, Małopolska i Podkarpacie. 

Następnie wzrost stężenia pyłków obserwowany jest w regionie Warszawa, Lublin.

Jako ostatnie na mapie pylenia zaznaczone są Suwalszczyzna oraz regiony górskie. Tu sezon pylenia roślin opóźniony jest o nawet dwa tygodnie w stosunku do regionu najcieplejszego.

W poszczególnych latach terminy rozpoczęcia i zakończenia pylenia mogą różnić się od średnich wieloletnich, dlatego warto śledzić komunikaty dla alergików.

Kalendarz pylenia drzew

Pyłki obecne w powietrzu pochodzą z różnych roślin. Jedną z wyróżnianych grup są pyłki drzew. Najczęściej wskazywane drzewa to leszczyna, olcha, brzoza, topola oraz dąb. Są to drzewa, które najintensywniej pylą w naszym klimacie.

Wbrew pozorom, pylenie rozpoczyna się już w lutym, a przez następne kilka tygodni utrzymuje się na wysokim poziomie. Od marca zaczyna pylić topola, której najintensywniejsze stężenie obserwowane jest na przełomie marca i kwietnia. Pyłki mogą pojawiać się nie tylko wiosną czy latem, ale przy sprzyjających warunkach pogodowych, nawet w połowie stycznia. Przykładowo, leszczyna może zacząć pylić już w połowie stycznia, a jej najintensywniejsze pylenie przypada na luty i marzec. Podobnie olsza, której średnie stężenie pyłków występuje w tym samym okresie.

Brzoza zaczyna pylić pod koniec marca. Chociaż początkowo stężenie pyłków brzozy może nie być wysokie, od początku kwietnia może znacząco wzrosnąć. Ostatnim z najczęściej występujących alergenów związanych z pyleniem drzew jest dąb, którego pyłki będą uciążliwe dla alergików głównie w kwietniu i maju.

Kalendarz pylenia traw

Wśród często wymienianych alergenów pojawiają się również pyłki traw. Pojawiają się one w powietrzu w okolicy maja i utrzymują się przez cały okres letni. Trawy pylą praktycznie nieprzerwanie od maja aż do połowy października, przy czym najintensywniejsze stężenie obserwowane jest pod koniec maja, a także w czerwcu i lipcu.

Co pyli w marcu?

Wraz z nadejściem wiosny w powietrzu zaczynają unosić się liczne alergeny.

W marcu pylić będą głównie:

• leszczyna,
• olsza (szczytowa faza pylenia),
• topola.

To, jak silne stężenie pyłków będzie się znajdowało w powietrzu, zależeć będzie w dużym stopniu od regionu Polski i warunków pogodowych.

Co pyli w kwietniu?

Kwiecień to czas, gdy na zewnątrz robi się zdecydowanie cieplej. Coraz więcej otaczających roślin zaczyna kwitnąć.

Największe problemy mogą zaobserwować u siebie przede wszystkim osoby uczulone na brzozę (właśnie kwietniu jej pylenie jest najbardziej intensywne), której pyłek jest najczęstszą przyczyną alergicznego nieżytu nosa i spojówek w tym okresie, a także na początku miesiąca pyłki leszczyny, olszy, topoli. Zaczynają się też pojawiać pyłki dębu.

Ich aktualne stężenie i związane z nim dolegliwości zależą od regionu kraju.

Co pyli w maju?

W tym okresie oprócz dalej pylącej brzozy, ale już nie tak intensywnie, pojawiają się pyłki dębu (największe stężenie właśnie w tym miesiącu), babki, traw, pokrzywy oraz szczawiu.

Stężenie pyłków może być różne zależnie od regionu kraju.

Co pyli w czerwcu?

Czerwiec jest miesiącem, w którym rozpoczyna się astronomiczne lato. Oznacza to wzrost temperatury, dużo słońca, które konieczne jest dla wzrostu roślin. W powietrzu znajdują się pyłki:

• traw,
• szczawiu,
• babki,
• komosy,
• pokrzywy.

To najsilniejsze czynniki wywołujące alergie wziewne w okresie letnim.

Jak przetrwać okres pylenia roślin jako alergik?

Na szczęście osiągnięcia medycyny znacznie pomagają alergikom. Kalendarz pylenia jest tylko jednym ze sposobów, które pozwalają w miarę precyzyjnie przewidzieć, kiedy nasz organizm może być narażony na silne działanie substancji uczulających.

W zależności od siły reakcji układu immunologicznego, a także rodzajów alergenów lekarz prowadzący podejmuje decyzję o sposobie leczenia.

Podstawą są leki przeciwhistaminowe, które dostępne są także bez recepty. Jednak najlepiej skorzystać z porady lekarza alergologa, który najpewniej zleci wykonanie testów alergicznych, a dopiero wtedy dobierze odpowiednie leczenie.

Istotą działania leków alergicznych jest blokowanie receptorów histaminy – głównego sprawcy alergii. Gdy wydzielona wskutek reakcji alergicznej histamina napotyka zablokowane receptory, po prostu nie działa, dzięki czemu możliwe jest znaczne zmniejszenie objawów alergii. Leki te są dostępne w różnej formie: doustnej, w postaci aerozoli do nosa (przy alergicznym nieżycie nosa), kropli do oczu (przy alergicznym zapaleniu spojówek).

U osób, u których obserwuje się reakcje alergiczne o szczególnie ciężkim i przewlekłym przebiegu, wykorzystywane są glikokortykosteroidy. O ich stosowaniu decyduje lekarz, są wydawane wyłącznie na receptę. Doraźnie, u dorosłych można stosować doustne, oczne i donosowe leki obkurczające. Pomocniczo można używać soli fizjologicznej (zarówno do nosa, jak i do oczu), wody morskiej (do nosa) i preparatów nawilżających (żele i spraye do nosa, krople do oczu).

Warto pomyśleć również o odczulaniu. Polega na wielokrotnym podawaniu coraz większych dawek szczepionki (podskórnie lub podjęzykowo) z alergenem. Trwa od trzech do pięciu lat i zwykle prowadzi do złagodzenia lub ustąpienia objawów.

Co uczula dzieci w okresie pylenia?

To, czy dziecko będzie alergikiem, zależy od wielu czynników. Również kwestia alergenów, które wywołują problemy, może być dość zróżnicowana. Nie można jednoznacznie określić typowych alergenów, które będą uczulały wszystkie lub zdecydowaną większość dzieci. Wiele zależy od indywidualnych predyspozycji każdego malucha.

Alergie u dzieci najczęściej związane są z uczuleniem na pyłki traw, chwastów czy wybranych drzew. Należy jednak pamiętać, że uczulać mogą także naskórek czy ślina zwierząt, kurz domowy oraz zarodniki grzybów i pleśni. Oczywiście, mogą występować również różnego typu alergie pokarmowe.

Dzieci, szczególnie te najmłodsze, u których nie zaleca się jeszcze wykonywania testów alergicznych, powinny być uważnie obserwowane przez rodziców, co pozwala na wytypowanie potencjalnych przyczyn alergii.