OB, odczyn biernackiego - wyniki, normy, czym jest ob

OB jest badaniem dość często zlecanym przez lekarzy. OB, a dokładnie, odczyn Biernackiego, pozwala ocenić tempo opadu krwinek czerwonych w czasie jednej godziny od momentu pobrania próbki krwi od pacjenta.

Spis treści: 

1. Co to jest ob?
2. Wskazania do wykonania OB
3. Czynniki zakłócające przebieg badania ob
4. OB wyniki
5. Badanie OB - przygotowanie

Co to jest ob?

Badanie OB to jest dość popularne, szczególnie ze względu na fakt, że jest proste, tanie i łatwo dostępne. Do jego wykonania wystarcza pobranie niewielkiej ilości krwi. Ma jednak pewną wadę – jest mało precyzyjne.

Krew pobrana od pacjenta trafia do probówki, gdzie krwinki czerwone, zwane erytrocytami, na skutek ochłodzenia zlepiają się ze sobą. Proces ten zachodzi dzięki określonym grupom białek, które występują we krwi człowieka. Te specyficzne zlepki erytrocytów opadają na dno probówki.

Białka, które uczestniczą w łączeniu się (zlepianiu) erytrocytów, to np. fibrynogen, immunoglobuliny, a także inne białka ostrej fazy. Jednocześnie, we krwi znajdują się również albuminy, białka które odpowiadają za niedopuszczenie do zlepiania erytrocytów.

Wskazania do wykonania OB

Lekarze zlecają wykonanie badania OB w sytuacji, gdy zachodzi podejrzenie, że u pacjenta toczy się stan zapalny, głównie związany z zakażeniami lub chorobami tkanki łącznej. Ponadto, odczyn Biernackiego jest także pomocny w monitorowaniu stwierdzonego już stanu zapalnego w organizmie człowieka.

Podwyższony wynik OB występuje w przebiegu wielu chorób, stąd też dokładna diagnostyka przyczyny, powinna zostać wykonana na podstawie bardziej szczegółowych badań.

Nieprawidłowości w tempie opadu OB towarzyszą m.in.:

• chorobom zakaźnym, 
• martwicy tkanek, 
• nowotworom, 
• zakażeniu bakteryjnemu, 
• sepsie, 
• kolagenozie, w tym RZS, 
• innym chorobom autoimmunologicznym.

Czynniki zakłócające przebieg badania ob

W przypadku badania odczynu Biernackiego należy zauważyć, że występują pewne czynniki, które mogą fałszować prawidłowość oraz wiarygodność uzyskanych wyników.

Wśród nich wymienia się:

• miesiączkę, 
• ciążę, 
• przyjmowanie leków hamujących owulację, 
• hiperlipoproteinemię, 
• niedokrwistość, 
• wpływ niektórych leków przyjmowanych przez pacjentów.

OB wyniki

Normy OB są zróżnicowane ze względu na płeć oraz wiek pacjenta. Ponadto, zakres preferencyjnych wartości może różnić w zależności od laboratorium. Dlatego też analiza wyników powinna odbywać się z uwzględnieniem wartości referencyjnych podanych przez dane laboratorium. Każde (z wyjątkiem okresu ciąży, połogu, miesiączki oraz wieku do 6 miesięcy) zwiększenie wartości OB wiąże się z występowaniem chorób i wymaga dalszej diagnostyki, natomiast wartość prawidłowa nie wyklucza występowania choroby.

Niskie OB

Niskie OB, czyli zbyt wolny opad zazwyczaj może być spowodowany nadkrwistością bądź czerwienicą prawdziwą, z którymi wiąże się zwiększona liczba erytrocytów we krwi, bądź niedokrwistością sierpowatą, czyli schorzeniem związanym z nieprawidłową budową krwinek czerwonych lub być wynikiem niedoboru fibrynogenu.

Wysokie OB

W przypadku stwierdzenia przyspieszonego opadu, czyli wysokiego OB można wskazać kilka przyczyn takiego stanu. Bardzo często jest to spowodowane zwiększeniem występowania białek ostrej fazy, które mogą świadczyć o toczącym się w organizmie stanie zapalnym, o ostrym bądź przewlekłym charakterze.

Zbyt szybki opad towarzyszy także następującym stanom: urazom oraz zabiegom operacyjnym lub nowotworom. Przyspieszony opad może być również spowodowany mniejszym stężeniem albumin we krwi. Niewystarczające stężenie albuminy świadczyć może o tym, że pacjent cierpi na marskość wątroby lub zespół nerczycowy.

Ostatnią z przyczyn wysokiego OB może być zmniejszona liczba erytrocytów, związana z niedokrwistością.

Badanie OB - przygotowanie

Badanie OB jest proste w wykonaniu. Do oceny tempa opadu krwinek czerwonych wystarczy niewielka ilość krwi. Jednak, jak do każdego badania laboratoryjnego, również do OB należy się odpowiednio przygotować. W jaki sposób? Przede wszystkim, 2–3 dni przed planowanym badaniem należy powstrzymać się od spożywania alkoholu, ale także ograniczyć kawę oraz herbatę, a 12 godzin przed badaniem należy z nich całkowicie zrezygnować.

Ważne, żeby również w miarę możliwości postarać się ograniczyć stres. Badanie wykonywane jest na czczo, co oznacza, że pomiędzy ostatnim posiłkiem a badaniem, należy zachować 12-godzinną przerwę. Aby wyniki ob były jak najbardziej wiarygodne, tuż przed badaniem należy ograniczyć wysiłek fizyczny, a jeżeli był on niezbędny w dotarciu do laboratorium (np. konieczność wejścia po schodach), wówczas należy usiąść i odczekać 10–15 minut.

Czytaj także:

OB krwi - istota badania
Ob krwi - kiedy się wykonuje i po co?