Testosteron wolny (FTST)

Testosteron wolny (FTST)

Testosteron we krwi występuje w postaci wolnej (1-4%), związanej z albuminami (mniej niż 44%) oraz związanej z białkiem transportowym SHBG (ok. 55%). Za biodostępny (BAT), uważa się testosteron wolny oraz związany z albuminami.

Oznaczenie stężenia całkowitego testosteronu odzwierciedla ilość związanego i wolnego hormonu, ale nie umożliwia oceny zawartości poszczególnych frakcji. W wielu przypadkach jest ono wystarczające dla oceny syntezy testosteronu. Jednak w przypadku gdy stężenie SHBG jest nieprawidłowe, poziom testosteronu całkowitego nie odzwierciedla dokładnie ilości testosteronu biodostępnego. W takich sytuacjach lepszym badaniem jest określenie stężenia testosteronu wolnego.

Wskazania do badania

Wskazania do przeprowadzenie badania poziomu testosteronu wolnego są następujące:

• ocena czynności hormonalnej gonad;
• pomocny w diagnostyce chorób nadnerczy, zespołu Klinefeltera, zespołu policystycznych jajników;
• u kobiet w przypadku podejrzenia hirsutyzmu (nadmierne owłosienie typu męskiego), zaburzenia miesiączkowania, problemy z zajściem w ciążę;
• u mężczyzn spadek libido, zaburzenia erekcji, płodności.

Obniżony poziom testosteronu wolnego

Obniżony poziom testosteronu wolnego występuje w przypadku niedorozwoju gonad, defektów występujących podczas syntezy testosteronu, wirusowych infekcji gonad (w tym zapalenia jąder wywołanym świnką), uszkodzenia jąder w wyniku urazu mechanicznego bądź nadużywania alkoholu, hiperprolaktynemii, niedożywienia pacjenta oraz zmian stężeń białek transportujących.

Podwyższony poziom testosterou wolnego

Podwyższony poziom testosteronu wolnego może wystąpić w wyniku wrodzonego lub nabytego przerostu nadnerczy, guza jąder bądź nadnerczy, zespołu policystycznych jajników, nadczynności tarczycy, obecności guzów jajników, które wydzielają androgeny, zespołu Cushinga oraz zaburzeń stężeń białek wiążących i transportujących hormony płciowe.

Przygotowanie do badania

Materiałem do badania jest krew. Pacjent nie musi być na czczo. Na badanie należy się zgłosić miedzy 7:00 a 10:00 rano ze względu na dobowy rytm wydzielania hormonu. Oznaczenie testosteronu kobiety powinny wykonywać na początku cyklu miesięcznego (między 2. a 5 dniem cyklu), chyba że lekarz zaleci inaczej.

Niektóre leki, w tym androgeny i steroidy mogą obniżać stężenie testosteronu. Terapia estrogenowa u kobiet oraz leki przeciwdrgawkowe, barbiturany i klomifen mogą podwyższać stężenie testosteronu. Podczas rejestracji na badanie należy poinformować o stosowanych lekach i preparatach farmaceutycznych. Przed badaniem dozwolone jest wypicie niewielkiej ilości wody.

Wyniki badania

• Wynik badania dostępny w ciągu 8 dni roboczych.
• Możliwość odbioru wyniku w recepcji uprzednio wybranego Centrum.
• Możliwość dostępu do wyniku online. Należy zgłosić się do recepcji w celu wygenerowania hasła dostępowego w wybranym Centrum.