Endoskopia - na czym polega, rodzaje, przygotowanie do badań endoskopowych

Endoskopia to badanie, które umożliwia diagnostykę schorzeń przełyku, wykrycie zmian chorobowych oraz pobranie materiału do badania histopatologicznego. Badanie daje możliwość przeprowadzania drobnych i mało inwazyjnych zabiegów oraz pobierania wycinków błony śluzowej.

Spis treści:

1. Co to jest badanie endoskopowe?
2. Jak się przygotować do badań endoskopowych?
3. Kiedy wykonać?
4. Rodzaje endoskopii
5. Endoskopia laryngologiczna
6. Endoskopia kapsułkowa

Co to jest badanie endoskopowe?

Badanie endoskopowe polega na wprowadzeniu do wnętrza ciała pacjenta endoskopu, czyli specjalistycznego aparatu posiadającego wbudowaną kamerę oraz źródło światła. Badania endoskopowe pozwalają lekarzowi zobrazować między innymi jamy ciała chorej osoby, czyli przedstawić je na ekranie urządzenia. Mogą służyć m.in. do dokładnego obejrzenia całego układu pokarmowego (jamy ustnej, gardła, przełyku, żołądka, jelita cienkiego, jelita grubego, odbytu), a także oskrzeli, tchawicy, jamy brzusznej, pęcherza moczowego, pochwy czy nawet stawów.

Jak się przygotować do badań endoskopowych?

Przygotowanie zależy od rodzaju badania, np. badania przewodu pokarmowego wymagają ze strony pacjenta dość rygorystycznego i prawidłowego przygotowania się, aby wynik był wiarygodny. W przypadku wykonywania endoskopii górnego odcinka przewodu pokarmowego, czyli gastroskopii, należy zgłosić się do lekarza na czczo, nie żuć gumy, palić papierosów oraz usunąć z ust wszystkie protezy. 

Jeśli przeprowadzana jest endoskopia dolnego odcinka przewodu pokarmowego, tak zwana kolonoskopia, pacjent musi przed badaniem być na określonej diecie oraz przyjąć w odpowiednim czasie specjalny lek przeczyszczający.

Niektóre rodzaje endoskopii wymagają czasami zastosowania znieczulenia ogólnego. W takich sytuacjach należy przeprowadzić wszystkie badania laboratoryjne wskazane przez anestezjologa.

Kiedy wykonać endoskopię

Badania endoskopowe wykorzystuje się m.in. w gastroenterologii, laryngologii, proktologii, ginekologii, w wielu sytuacjach klinicznych.Wskazania do wykonania gastroskopii obejmują m.in.:

• podejrzenie celiakii,
• przygotowanie do różnych zabiegów operacyjnych, takich jak usunięcie pęcherzyka żółciowego,
• występowanie w rodzinie pacjenta nowotworów górnego odcinka przewodu pokarmowego,
• podejrzenie choroby wrzodowej żołądka lub dwunastnicy, zgaga, trudności w przełykaniu, bóle w nadbrzuszu,
• objawy krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego, czyli:
• czarne, smoliste stolce,
• krwawe lub fusowate wymioty,
• dodatni wynik testu na krew utajoną w kale,
• niedokrwistość,
• niedobór żelaza.

Rodzaje endoskopii

Można wyróżnić wiele rodzajów endoskopii. Poza procedurami dotyczącymi przewodu pokarmowego wyszczególniamy między innymi takie badania, jak:

• bronchoskopia, czyli endoskopia tchawicy i oskrzeli,
• endoskopia laryngologiczna, w ramach której wykonywane są na przykład endoskopia zatok i endoskopia gardła oraz tchawicy,
• cystoskopia będąca wziernikowaniem układu moczowego,
• artroskopia, inaczej wziernikowanie stawu,
• kolposkopia, czyli badanie pochwy i szyjki macicy.

Badania endoskopowe są bardzo różnorodne i mogą być przeprowadzane na wiele sposobów. Są to procedury inwazyjne, więc część z nich wykonywana jest tylko po otrzymaniu zalecenia od lekarza. Niektóre, takie jak kolonoskopia, powinny być przeprowadzane regularnie w ramach profilaktyki między innymi chorób nowotworowych.

Endoskopia laryngologiczna

• duszność,
• świsty krtaniowe,
• chrypka,
• zaburzenia głosu i bezgłos,
• trudności w połykaniu,
• kaszel,
• odma na szyi,
• ból krtani,
• obrzęki szyi,
• uczucie ciała obcego w krtani,
• krwioplucie,
• powiększenie węzłów chłonnych szyi.

 

 

Co wykrywa?

Umożliwia wykrycie zmian chorobowych w krtani, a także gdy zaistnieje taka potrzeba umożliwia pobieranie wycinków błony śluzowej do dalszych badań histopatologicznych.

 

Endoskopia kapsułkowa

To badanie endoskopowe przewodu pokarmowego. Nie wykorzystuje się do niego jednak endoskopu. W jego przebiegu pacjent połyka kapsułkę, która zawiera maleńką kamerkę, lampkę oraz nadajnik radiowy. Aparat wbudowany w ten niewielki przyrząd nagrywa film, który pozwala lekarzowi obejrzeć cały układ pokarmowy pacjenta. Dzięki nadajnikowi medycy mogą określić, jaką strukturę urządzenie rejestruje w danym momencie.

 

Ten typ badania stosuje się najczęściej w przypadku anemii o nieznanej przyczynie. Dzięki niemu nie trzeba wtedy przeprowadzać u chorego ani gastroskopii, ani kolonoskopii.